Rośliny strączkowe w płodozmianie

Według wyników Powszechnego Spisu Rolnego, jaki został przeprowadzony w 2010 r., w strukturze zasiewów ogółem, w gospodarstwach rolnych o powierzchni powyżej 1 ha, powierzchnia zbóż podstawowych, jak i uprawianych w mieszankach stanowi aż 68,4 proc., wynikiem czego jest częsta uprawa zbóż po sobie. Jest to zjawisko niekorzystne, powodujące obniżenie ich plonowania, gorsze stanowisko pod roślinę następczą oraz rozwój chorób.

Rośliny strączkowe w mieszance ze zbożami można uprawiać na glebach kl. IV do VI, gdzie uprawa zbóż w czystym siewie w lata suche może być zawodna, a w mieszance zawsze uzyskamy plon nasion przy minimalnych nakładach.

Decydując się na uprawę mieszanek, należy się liczyć z brakiem zarejestrowanych herbicydów do zwalczania chwastów, lecz nie jest to wielka przeszkoda, ponieważ plantacja bardziej zagęszczona intensywniej walczy z zachwaszczeniem. Podstawowym zabiegiem w przypadku masowego pojawienia się chwastów jest zastosowanie brony chwastownika, która zniszczy nam siewki chwastów. Kolejnym problemem może być także trudność zbycia takiego plonu, ponieważ firmy nie są zainteresowane jego skupem i dlatego trzeba się liczyć z koniecznością zagospodarowana go we własnym zakresie. Nie jest to kłopotliwe w przypadku gospodarstw, które posiadają produkcję zwierzęcą i przeznaczą go na paszę charakteryzującą się wyższą zawartością białka.

Nawożenie azotowe pod mieszankę należy ograniczyć do ok. 60 kg azotu, ponieważ rośliny strączkowe wiążą wolny azot z powietrza. Stanowisko po zbiorze także jest dużo lepsze niż po zbożach w czystym siewie, gdyż resztki pożniwne z roślin strączkowych pozostawiają na polu ok. 70 kg azotu związanego z powietrza, a zmagazynowanego w sobie.

Doświadczenia przeprowadzone w latach 1997–2000 w Przebędowie wykazały, że uprawa pszenżyta jarego w mieszankach z łubinem wąskolistnym spowodowała wzrost plonu nasion o 57 proc. w stosunku do uprawy łubinu w siewie czystym (tabela).

Porównanie plonowania łubinu wąskolistnego i pszenżyta jarego w czystym siewie i w mieszankach

dr Stanisław Stawiński, Materiały konferencyjne, Lubań

Przystępując do siewu, należy nasiona zaprawić zaprawą nasienną, a także bezpośrednio przed siewem zaszczepić nitraginą. Należy także pamiętać, że inna nitragina jest przeznaczona dla grochu, bobiku czy łubinu. Termin siewu przypada na okres od 20 marca do połowy kwietnia. Przy siewie mieszanek trzeba pamiętać o mieszaniu nasion, aby zapobiec rozwarstwieniu się ich w skrzyni nasiennej.

   Grzegorz Manowski

   PODR w Gdańsku